Engelsiz trafik mümkün mü?

Her yıl 10-16 Mayıs tarihleri, Birleşmiş Milletler üyesi ülkelerce “Engelliler Haftası” olarak kabul ediliyor ve hafta boyunca farkındalık sağlayacak pek çok etkinlik düzenleniyor. Gündelik hayatın en önemli ögelerinden biri olarak trafik, hafta boyunca gerçekleştirilen etkinliklerin önemli bir alt başlığını meydana getiriyor. Peki, engelli bireylerin trafikte sahip oldukları haklar neler? Engelsiz trafik nasıl mümkün olabilir?

Kent düzenlemeleri

Engelsiz trafik için öncelikle ilgili düzenlemelerin yapılması ve kentin engelli bireylerin tek başına seyahat edebilmelerini mümkün kılacak şekilde tasarlanması gerekiyor. Yaya yolunda geçiş düğmesinin sinyal aracılığıyla duyurulması, engelli bireylerin geçiş düğmesinin bulunduğu konuma dair bilgilere erişimi, trafik ışıklarının rahatlıkla duyulabilecek şekilde sesli olarak belirtilmesi, yol boyunca engelli bireylerin güvenli bir şekilde trafikte bulunabilmelerini sağlayacak rampa, kabartılı zemin yüzeyleri gibi unsurların temininin sağlanması bu sorumluluklar arasında sıralanabilir.

Kapsayıcı ulaşım

Gerekli düzenlemelerin yapılmaması engelli bireylerin tek başlarına güvenli bir şekilde seyahat edebilmelerinin önüne geçerek insan hakkı ihlallerine yol açıyor; bu durum engelli bireylerin ev dışında vakit geçirebilmelerinin önünde önemli bir engel olarak bulunuyor. Bu noktada ulaşımın kapsayıcılığına dönük taleplerde bulunmak yalnızca engelli bireylerin değil tüm vatandaşların sorumluluğu olarak öne çıkıyor.

Ortak ve eşit bir yaşam için…

Engelli bireylerin gündelik hayatta en sık karşılaştıkları problemlerin başında engelli park alanlarının bu alanları kullanma hakkı bulunmayan sürücüler tarafından işgali geliyor. Her park alanında bulunması zorunlu bu alanların kullanımı yasal olarak düzenlenmiş durumda. Düzenleme kapsamında yasayı ihlal eden sürücüler para cezasıyla cezalandırılıyor. İlgili alanların kullanım hakkı bulunmayan sürücüler tarafından kullanımı, yasal düzenlemelere konu olmanın ötesinde ortak yaşamın eşit bir şekilde sürdürülmesini göz ardı eden bir davranış olarak engelli bireylerin yaşamını zorlaştırıyor. Bu durum yalnızca park alanları için değil engelli rampalarının kullanımını engelleyecek şekilde park edilen araçlar için de geçerli. Her iki durumda da engelli bireylerin rahatça trafikte bulunabilmelerinin önüne set çekildiğini ifade etmek gerek.

Beyaz bastonun geçiş üstünlüğü

Engelli bireylerin yaya olarak sahip oldukları ve sürücülerin yeterli ölçüde bilgi ve farkındalık sahibi olmadıkları bir başka hak ise beyaz bastonun geçiş üstünlüğü. Karayolları Trafik Kanunu’nun 77. maddesinin tanımladığı bu hak çerçevesinde beyaz baston sahibi bireylerin taşıt yolunda bulunmaları durumunda sürücülerin araçlarını durdurarak gerekli durumlarda görme engelli bireylerin geçişini sağlamaları bir zorunluluk olarak tanımlanıyor.

Öncelikli araç muayene işlemi

Engelli sürücülerin sahip olduğu haklardan bir diğeri ise araç muayenesinde tıpkı muayene tekrarı için gelen sürücüler ve ambulans, itfaiye araçları için olduğu gibi öncelikle olarak muayene işlemini gerçekleştirebilmek.